Nang thận đơn, còn được gọi là nang thận đơn độc hoặc nang thận đơn thuần, là một loại bệnh thận lành tính thứ hai phổ biến nhất trong nhóm bệnh có nang thận. Bệnh thường không ảnh hưởng đến chức năng của thận. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nang thận có thể gây ra một số vấn đề về sức khỏe và biến chứng.

Nang thận đơn là gì?

Nang thận đơn là một loại nang chỉ chứa thùy thận, thường xuất hiện ở vùng vỏ thận. Nang được bao bọc bởi một lớp mô mỏng và chứa dịch bên trong, không kết nối với hệ thống thận.

Khác với nang thận đa phân, nguyên nhân chính của nang thận đơn thường là do rối loạn di truyền. Loại bệnh này không phát triển trên toàn bộ thận và không ảnh hưởng đến chức năng thận như trong trường hợp nang thận đa phân.

Một người có thể có nhiều nang trên một thận hoặc xuất hiện trên cả hai thận. Nang thận đơn là một loại bệnh thận lành tính phổ biến và không ảnh hưởng đến chức năng của thận. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, kích thước của nang thận sẽ tăng dần theo thời gian. Khi kích thước nang thận quá lớn, nó có thể gây ra các vấn đề về chức năng thận, do đó cần được theo dõi và kiểm tra định kỳ.

Nang thận đơn có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi. Tỷ lệ phổ biến thường là khoảng 25% ở người trên 40 tuổi, 50% ở người trên 50 tuổi và 90% ở những người trên 70 tuổi. Do là một loại bệnh lành tính, nên hiếm khi cần điều trị. Hầu hết những người mắc bệnh nang thận đơn không nhận biết mình đang bị bệnh, trừ khi được kiểm tra định kỳ hoặc xuất hiện các vấn đề không bình thường khi kích thước nang thận quá lớn.

Nguyên nhân gây ra nang thận đơn

Hiện tại, chưa có nghiên cứu nào chỉ ra rõ ràng về nguyên nhân gây ra nang thận đơn. Tuy nhiên, có hai giả thuyết chuyên môn được các nhà nghiên cứu công bố:

Bẩm sinh: Nang thận đơn bẩm sinh là một trong những loại dị tật bẩm sinh liên quan đến sự bất thường trong quá trình hình thành thận. Có hai trường hợp nguyên nhân bẩm sinh như sau.

• Trong quá trình hình thành thận trong thai kỳ, nang thận có thể hình thành do sự thiếu sót của mầm thận sau (Metanephrogene) và ống Wolff.
• Trong quá trình phân chia niệu quản trong giai đoạn thứ 3 hoặc thứ 4, một phần của ống nhuốm có thể tách ra khỏi ống thu nhặt và phát triển thành nang thận.

Tự phát: Một số báo cáo cho rằng sự cấu trúc của hệ thống tiết niệu bên trong thận, bao gồm các ống nhỏ, có tác dụng dẫn nước tiểu ra ngoài. Vì vậy, khi tiếp xúc với nhiễm trùng, tắc nghẽn ống thận hoặc các chất độc, nang thận có thể hình thành.

• Nhiễm trùng: Khi ống thận bị nhiễm trùng trong một thời gian dài, các túi nhỏ sẽ xuất hiện trên thành ống, sau đó phát triển thành các nang riêng lẻ khi lớn hơn.
• Tắc nghẽn ống thận: Các túi thừa của đại thận, tắc nghẽn ống thuỳ gần hoặc yếu màng đáy của ống thận có thể hình thành nang thận.
• Nhiễm độc: Nếu ống thuỳ xa bị mắc nhiễm acid, cũng có khả năng hình thành nang thận.

Dịch: Nang thận: Kidney cyst

Tủy thận: Renal medulla

Bao xơ: Fibrous capsule

Động mạch thận: Renal artery

Tĩnh mạch thận: Renal vein

Bể thận: Renal pelvis

Niệu quản: Ureter

Ai có nguy cơ bị nang thận đơn?

Nang thận đơn là một loại bệnh phổ biến ở mọi độ tuổi, nhưng thường xuất hiện nhiều hơn ở người già. Tỷ lệ phổ biến thường là khoảng 25% ở người trên 40 tuổi, 50% ở người trên 50 tuổi và có đến 90% ở những người trên 70 tuổi. Ngoài ra, nam giới có nguy cơ bị nang thận đơn gấp đôi so với phụ nữ.

Các triệu chứng của nang thận đơn là gì?

Nang thận đơn là một loại bệnh thận lành tính và không ảnh hưởng đến chức năng thận, do đó hầu hết các bệnh nhân không có triệu chứng gì. Triệu chứng lâm sàng của nang thận phụ thuộc vào kích thước và mức độ gây áp lực lên thận, ảnh hưởng đến dòng chảy nước tiểu hoặc các cơ quan khác. Trong một số trường hợp, nang thận có thể gây ra các triệu chứng không bình thường khi nang bị vỡ do chấn thương. Khi kích thước nang thận lớn, gây áp lực hoặc ảnh hưởng đến chức năng thận, có thể xuất hiện các triệu chứng như sau:

• Đau bụng trên, đau lưng hoặc cảm giác nặng ở vùng thắt lưng: Đây là những triệu chứng thường gặp khi kích thước nang lớn khiến bệnh nhân phải đến bệnh viện khám bệnh.
• Sốt và cảm lạnh: Trường hợp nang thận bị nhiễm trùng gây ra nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe.
• Huyết áp cao: Nang thận có kích thước lớn, nằm trong vùng mô thận, gây áp lực lên một khu vực của thận, chèn ép động mạch thận, làm tăng bài tiết Renin gây tăng huyết áp phụ thuộc.
• Thận phình to: Kích thước nang thận quá lớn, có thể cảm nhận bằng cách sờ hoặc nhìn thấy khối u nhô ra bên ngoài vùng bụng.
• Gặp nhiều vấn đề về tiểu tiện như tiểu ít, tiểu rắt, tiểu có máu hoặc nước tiểu đục,…: Trong trường hợp này, nang thận có thể chèn ép niệu quản (ống dẫn nước tiểu) từ thận vào bàng quang.

Biến chứng của nang thận đơn

Trong một số trường hợp, nang thận đơn có thể gây ra các tình trạng biến chứng như:

• Kích thước của nang thận quá lớn, gây áp lực hoặc chèn lên xương hoặc các cơ quan nội tạng khác, gây đau hoặc cảm giác khó chịu.
• Tắc nghẽn dòng chảy của máu hoặc nước tiểu qua thận hoặc niệu quản.
• Nếu nang bị vỡ, có thể gây nhiễm trùng, sốt, đau nhức.
• Nang thận bị vỡ, gây đau hoặc gây ra tình trạng tiểu máu, các bệnh về tiểu tiện.
• Huyết áp cao, ảnh hưởng đến tim mạch.

Cách chẩn đoán nang thận đơn?

Nang thận đơn thường không gây ra các triệu chứng lâm sàng, do đó, người bệnh thường không biết mình bị bệnh. Phần lớn các bác sĩ phát hiện nang thận ở bệnh nhân trong quá trình khám bệnh hoặc tầm soát sức khỏe bằng cách sử dụng các phương pháp chẩn đoán hình ảnh (siêu âm, CT scan, MRI) hoặc các xét nghiệm liên quan đến nước tiểu và máu. Trong trường hợp chỉ nhằm chẩn đoán bệnh, các bác sĩ sẽ thực hiện các kỹ thuật chẩn đoán như sau:

1. Siêu âm thận

Siêu âm thận là một kỹ thuật thường được sử dụng để chẩn đoán và tầm soát các bệnh thận. Hiện nay, các thiết bị siêu âm hiện đại trong nhiều bệnh viện đạt tiêu chuẩn để chẩn đoán bệnh nang thận như: Nang thận có hình giống bóng âm (Echo free); hình dạng tròn hoặc bầu dục; thành nang mỏng, mềm, mặt cạnh rõ ràng; sóng âm xuyên thấu qua nang tốt. Nang thận sẽ tăng đáng kể âm phía sau.

2. Chụp thận thuốc – tĩnh mạch (UIV)

Chụp UIV cũng là một kỹ thuật được nhiều bác sĩ sử dụng để chẩn đoán nang thận. Kỹ thuật chụp UIV sẽ hiển thị hình ảnh nang thận và xem xét xem nang có kết nối với hệ thống thận và niệu quản hay không. Tuy nhiên, UIV chỉ có thể chẩn đoán được nang thận lớn. Đối với những nang nhỏ hơn, chưa đủ kích thước để gây áp lực lên thận hoặc nằm ở vị trí không phải là mô thận, rất khó để phát hiện bằng UIV. UIV thường được chỉ định cho những bệnh nhân có nang thận kích thước từ 4cm trở lên hoặc trong trường hợp có nghi ngờ về nang gây áp lực và chèn ép niệu quản.

3. Chụp cắt lớp vi tính (CT scanner)

Chụp CT scanner của hệ tiết niệu là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn được sử dụng để đánh giá hệ tiết niệu, cung cấp thông tin chi tiết về các lớp cắt theo trục của cơ thể từ thận đến tuyến tiền liệt. Chụp CT scanner giúp các bác sĩ quan sát chi tiết về cấu trúc mô, niệu quản, tuyến tiền liệt và bàng quang.

Chụp CT scanner không chỉ chẩn đoán nang thận đơn mà còn giúp các bác sĩ chẩn đoán các bệnh thận khác như: Sỏi thận; sỏi bàng quang; sỏi niệu quản; Nhiễm trùng đường tiết niệu, hoặc viêm thận, viêm bàng quang; Khối u hệ tiết niệu; Hoặc thậm chí là ung thư.

Phương pháp điều trị nang thận đơn như thế nào?

Tùy thuộc vào tình trạng, kích thước và tác động của nang thận đơn, các bác sĩ sẽ chẩn đoán và đề xuất phác đồ điều trị phù hợp cho người bệnh.

• Trường hợp nang thận có kích thước dưới 3cm và không gây ra triệu chứng, không cần điều trị. Tuy nhiên, cần theo dõi nang thận định kỳ bằng siêu âm, xét nghiệm nước tiểu, đánh giá chức năng thận định kỳ và tránh các va chạm mạnh.
• Trường hợp nang thận có kích thước trên 6cm và gây áp lực hoặc gây chèn ép lên đài bể thận và niệu quản, có thể điều trị bằng phương pháp gây xơ hóa: Nang thận cần được tiếp cận và lưu thông dịch bằng kim châm qua da. Tuyệt đối không được tiến hành châm nang ở vị trí xung quanh huynh quản thận.
• Trường hợp nang thận quá lớn, cần phẫu thuật. Các bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật nội soi để lưu thông dịch hoặc cắt bỏ nang thận.

Khi nào tôi nên nhập viện?

Nang thận đơn thường không ảnh hưởng đến chức năng thận, tuy nhiên trong một số trường hợp, nang thận có thể phát triển quá lớn và ảnh hưởng đến sức khỏe. Trong trường hợp bạn phát hiện có nang thận, nên thăm khám sức khỏe và kiểm tra chức năng thận định kỳ để tầm soát. Liên hệ ngay với bác sĩ khi có các triệu chứng của nang như đau bụng trên, đau hoặc cảm giác nặng ở vùng lưng, thận phình to, huyết áp cao và các vấn đề liên quan đến tiểu tiện.

Phòng ngừa nang thận đơn như thế nào?

Theo các bác sĩ, không có cách phòng ngừa cụ thể cho bệnh nang thận đơn, tuy nhiên, bạn có thể đề phòng các biến chứng từ sớm bằng cách duy trì vệ sinh cá nhân và thường xuyên kiểm tra sức khỏe.

Nang thận đơn hiếm khi ảnh hưởng đến chức năng thận. Sau khi xác định rõ tình trạng bệnh và cân nhắc các yếu tố khách quan và chủ quan, bác sĩ sẽ đưa ra phương án điều trị phù hợp. Điều này giúp bệnh nhân hiểu rõ được lợi ích và nguy cơ từng phương pháp. Để giảm thiểu rủi ro, hãy chọn các cơ sở y tế đáng tin cậy với các bác sĩ chuyên môn cao và trang thiết bị y tế hiện đại.

Nang đơn thận: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Nang đơn thận, còn được gọi là nang thận đơn độc hoặc nang thận đơn thuần, là một bệnh thận lành tính phổ biến thứ hai trong nhóm bệnh có nang thận. Bệnh thường không ảnh hưởng đến chức năng của thận. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nang thận có thể gây ra một số vấn đề về sức khỏe và biến chứng.

Nang thận đơn là gì?

Nang thận đơn là một loại nang chỉ chứa thùy thận, thường xuất hiện ở vùng vỏ thận. Nang có một lớp mô mỏng bao xung quanh và chứa dịch bên trong, không kết nối với bể thận.

Khác với nang thận đa nang, nang thận đơn có nguyên nhân chủ yếu từ rối loạn di truyền. Loại bệnh này không phát triển trên toàn bộ thận và không làm giảm chức năng thận như trong trường hợp nang thận đa nang.

Một người có thể có nhiều nang trên một thận hoặc xuất hiện trên cả hai thận. Nang thận đơn là một loại bệnh thận lành tính phổ biến và không ảnh hưởng đến chức năng của thận. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, kích thước của nang thận sẽ tăng dần theo thời gian. Khi kích thước nang thận quá lớn, nó có thể gây ra các vấn đề về chức năng thận, do đó cần được theo dõi và kiểm tra định kỳ.

Nang thận đơn có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi. Tỷ lệ phổ biến thường là khoảng 25% ở người trên 40 tuổi, 50% ở người trên 50 tuổi và 90% ở những người trên 70 tuổi. Do là một loại bệnh lành tính, nên hiếm khi cần điều trị. Hầu hết những người mắc bệnh nang thận đơn không nhận biết mình đang bị bệnh, trừ khi được kiểm tra định kỳ hoặc xuất hiện các vấn đề không bình thường khi kích thước nang thận quá lớn.

Nguyên nhân gây ra nang thận đơn?

Hiện nay chưa có nghiên cứu nào chỉ ra chính xác về nguyên nhân gây nang thận đơn. Tuy nhiên có 2 giả thuyết chuyên khoa được các nhà nghiên cứu công bố:

Bẩm sinh: Nang thận đơn bẩm sinh là một trong các nhóm dị tật bẩm sinh liên quan đến bất thường trong quá trình hình thành thận. Nguyên nhân do bẩm sinh có hai trường hợp.

• Trong quá trình phát triển của thận khi còn trong phôi thai, do sự khiếm khuyết của mầm hậu thận (Metanephrogene) với ống trung thận (ống Wolff) đã sinh ra nang thận.
• Trong quá trình phát triển của thận khi còn trong phôi thai, ở các giai đoạn phân chia niệu quản ở giai đoạn thứ 3 hoặc thứ 4, một phần của ống lượn có thể bị tách ra khỏi ống góp, sau đó lớn dần và trở thành nang thận.

Tự mắc phải: Một số báo cáo khoa học cho rằng hệ thống bài tiết nước tiểu bên trong thận có các đường ống nhỏ, cấu trúc này hoạt động nhằm dẫn nước tiểu ra ngoài. Vì vậy khi bị tình trạng viêm nhiễm, tắc ống thận hoặc nhiễm độc có thể gây ra nang đơn thận.

• Viêm nhiễm: khi đường ống bị viêm nhiễm một thời gian dài, sẽ xuất hiện các túi nhỏ trên thành ống, sau khi phát triển lớn hơn tạo thành các nang thận riêng lẻ.
• Tắc ống thận: túi thừa đài thận, tắc ống lượn gần hoặc yếu màng đáy của ống thận có thể tạo thành nang thận.
• Nhiễm độc: ống lượn xa bị nhiễm acid cũng có khả năng tạo ra nang thận.

Dịch: Nang thận: Kidney cyst

Tủy thận: Renal medulla

Bao xơ: Fibrous capsule

Động mạch thận: Renal artery

Tĩnh mạch thận: Renal vein

Bể thận: Renal pelvis

Niệu quản: Ureter

Ai có nguy cơ bị nang thận đơn?

Nang thận đơn là một loại bệnh phổ biến ở mọi độ tuổi nhưng thường gặp nhiều hơn ở người già. Tỷ lệ phổ biến thường là khoảng 25% ở người trên 40 tuổi, 50% ở người trên 50 tuổi và có đến 90% ở những người trên 70 tuổi. Ngoài ra, nam giới có nguy cơ bị nang thận đơn gấp đôi so với phụ nữ.

Các triệu chứng của Nang thận đơn là gì?

Nang thận đơn là một loại bệnh thận lành tính và không ảnh hưởng đến chức năng thận, do đó hầu hết các bệnh nhân không có triệu chứng. Dấu hiệu lâm sàng của nang thận phụ thuộc vào kích thước và mức độ chèn ép lên đài thận, ảnh hưởng đến dòng chảy nước tiểu hoặc các cơ quan khác. Một số ít trường hợp, nang thận có thể gây ra các triệu chứng không bình thường khi nang bị vỡ do chấn thương. Khi nang thận đạt kích thước lớn, gây chèn ép hoặc ảnh hưởng đến chức năng thận, có thể xuất hiện các triệu chứng như:

• Đau bụng trên, đau lưng hoặc cảm giác nặng ở vùng thắt lưng: Đây là những triệu chứng thường gặp khi kích thước nang lớn gây khó chịu khi bệnh nhân đi khám bệnh.
• Sốt và cảm lạnh: Trong trường hợp nang thận bị nhiễm trùng, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe.
• Huyết áp cao: Nang thận có kích thước lớn, nằm trong vùng mô thận, gây chèn ép lên một khu vực của thận, gây áp lực lên động mạch thận, dẫn đến tăng bài tiết Renin gây tăng huyết áp.
• Thận phình to: Kích thước nang thận quá lớn, có thể sờ thấy hoặc nhìn thấy khối u nhô ra bên ngoài vùng bụng.
• Gặp nhiều vấn đề về tiểu tiện như tiểu ít, tiểu rắt, tiểu có máu hoặc nước tiểu đục,…: Trong trường hợp này, nang thận có thể chèn ép niệu quản (ống dẫn nước tiểu) từ thận vào bàng quang.

Biến chứng của nang thận đơn

Trong một số trường hợp, nang thận đơn có thể gây ra các biến chứng như:

• Kích thước nang thận quá lớn, gây áp lực hoặc chèn lên xương hoặc các cơ quan nội tạng khác, gây đau hoặc cảm giác khó chịu.
• Tắc nghẽn dòng chảy của máu hoặc nước tiểu qua thận hoặc niệu quản.
• Trong nang thận là chất dịch, nếu bị vỡ có thể gây nhiễm trùng, sốt, đau nhức.
• Nang thận bị vỡ, gây đau hoặc gây ra tình trạng tiểu máu, các bệnh về tiểu tiện.
• Huyết áp cao, ảnh hưởng đến tim mạch.

Cách chẩn đoán nang thận đơn?

Nang thận đơn thường không gây ra các triệu chứng lâm sàng, do đó, người bệnh thường không biết mình bị bệnh. Hầu hết các bác sĩ phát hiện nang thận ở bệnh nhân trong quá trình khám bệnh hoặc tầm soát sức khỏe bằng cách sử dụng các phương pháp chẩn đoán hình ảnh (siêu âm, CT scan, MRI) hoặc các xét nghiệm liên quan đến nước tiểu và máu. Trong trường hợp chỉ để chẩn đoán bệnh, các bác sĩ sẽ áp dụng những kỹ thuật chẩn đoán như sau:

1. Siêu âm thận

Siêu âm thận là kỹ thuật thường được các bác sĩ lựa chọn để chẩn đoán và tầm soát các bệnh về thận. Hiện nay, các thiết bị siêu âm hiện đại trong nhiều bệnh viện đều đã đạt tiêu chuẩn để chẩn đoán bệnh nang thận như: Nang thận có hình giống bóng âm (Echo free); hình dạng tròn hoặc bầu dục; thành nang mỏng, mềm, mặt cạnh rõ ràng; sóng âm xuyên thấu qua nang tốt. Làm tăng âm phía sau của nang thận.

2. Chụp thận thuốc – tĩnh mạch (UIV)

UIV cũng là kỹ thuật được nhiều bác sĩ lựa chọn để chẩn đoán nang thận. Kỹ thuật chụp UIV sẽ hiển thị hình ảnh nang thận và xem xét xem nang có kết nối với hệ thống thận và niệu quản hay không. Tuy nhiên, UIV chỉ chẩn đoán được các nang thận lớn. Đối với những nang có kích thước nhỏ, chưa đủ để gây áp lực lên thận hoặc nằm ở vị trí không phải là mô thận, rất khó để phát hiện bằng UIV. UIV được chỉ định cho những bệnh nhân có nang thận kích thước từ 4cm trở lên hoặc trong trường hợp nghi ngờ nang gây áp lực và chèn ép niệu quản.

3. Chụp cắt lớp vi tính (CT scanner)

Chụp CT scanner của hệ tiết niệu là phương pháp chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn được sử dụng để đánh giá hệ tiết niệu, cung cấp hình ảnh chi tiết về các lớp cắt theo trục cơ thể từ thận đến tuyến tiền liệt. CT scanner giúp các bác sĩ quan sát chi tiết nhu mô, đài bể thận, các đường thải, niệu quản, tuyến tiền liệt và bàng quang.

CT scanner không chỉ chẩn đoán nang thận đơn mà còn giúp các bác sĩ chẩn đoán các bệnh lý khác về thận như: Sỏi thận; sỏi bàng quang; sỏi niệu quản; Nhiễm trùng đường tiết niệu, hoặc viêm thận, viêm bàng quang; Khối u hệ tiết niệu; Hoặc thậm chí là ung thư.

Phương pháp điều trị nang thận đơn như thế nào?

Tùy vào tình trạng, kích thước và tác động của nang thận đơn, các bác sĩ sẽ chẩn đoán và tư vấn phương án điều trị phù hợp cho người bệnh.

• Nếu nang thận có kích thước dưới 3cm và không gây ra triệu chứng, thì không cần điều trị. Tuy nhiên, cần theo dõi thường xuyên nang thận bằng siêu âm, xét nghiệm nước tiểu và đánh giá chức năng thận định kỳ. Ngoài ra, cần tránh các va chạm mạnh.
• Nếu nang thận có kích thước trên 6cm và gây áp lực hoặc ảnh hưởng đến đài bể thận và niệu quản, thì có thể điều trị bằng phương pháp gây xơ hóa: cần tiến hành dẫn dịch nang thận bằng kim chọc qua da. Hạn chế châm dẫn nang mà ở vùng rốn thận.
• Nếu kích thước của nang thận quá lớn, thì cần phẫu thuật. Các bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật nội soi để dẫn dịch hoặc loại bỏ nang thận.

Khi nào tôi nên nhập viện

Nang thận đơn thường ít khi ảnh hưởng đến chức năng thận, tuy nhiên trong một số trường hợp, nang thận có thể phát triển quá lớn và ảnh hưởng đến sức khỏe. Trong trường hợp bạn phát hiện có nang thận, cần kiểm tra sức khỏe và đánh giá chức năng thận định kỳ để kiểm tra. Liên hệ ngay với bác sĩ nếu có bất kỳ triệu chứng nào của nang như đau bụng trên, đau hoặc cảm giác nặng ở vùng lưng, thận phình to, huyết áp cao và các vấn đề liên quan đến tiểu tiện.

Phòng ngừa nang thận đơn như thế nào?

Theo các bác sĩ, không có cách phòng ngừa cụ thể cho bệnh nang thận đơn, tuy nhiên bạn có thể tránh các biến chứng từ sớm bằng cách giữ vệ sinh cá nhân và thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Nang thận đơn hiếm khi ảnh hưởng đến chức năng thận. Sau khi xác định chính xác tình trạng bệnh, đồng thời cân nhắc các yếu tố khách quan và chủ quan của người bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra các lựa chọn điều trị phù hợp. Điều này giúp bệnh nhân hiểu rõ về lợi ích và nguy cơ từng phương pháp. Để hạn chế rủi ro, hãy chọn các c