Chào mừng thiên thần nhỏ yêu của bạn chào đời là điều hạnh phúc nhất, vì vậy cha mẹ luôn mong muốn chuẩn bị tốt nhất cho sự xuất hiện của con. Vào những tháng cuối của thai kỳ, mẹ bầu thường lo lắng vì không thể biết chính xác thời điểm chuẩn bị chuyển dạ. Tuy nhiên, đừng quá lo lắng, hãy tự tin và lưu ý các biểu hiện và dấu hiệu sắp sinh dưới đây để có một hành trình mẹ tròn, con vuông nhé!
Chuyển dạ là gì?
Chuyển dạ là quá trình xảy ra ở giai đoạn cuối của thai kỳ, trong đó thai nhi và ối được đẩy ra ngoài từ tử cung thông qua âm đạo của người mẹ.
Trong giai đoạn cuối của thai kỳ, những biểu hiện báo hiệu thời điểm gần sinh bao gồm: tử cung co thắt (gò tử cung) và làm cứng bụng, cổ tử cung bắt đầu mở rộng dần. Sau đó, cơn đau sẽ tăng lên đều đặn; giữa các cơn thắt là lúc tử cung giãn ra và trở nên mềm mại hơn.
Lúc này, thai nhi trong tử cung sẽ di chuyển xuống khung chậu từ lúc xuất hiện cơn đau đầu tiên cho đến khi mẹ bầu chuyển dạ. Khi cổ tử cung mở rộng đủ 10 cm và sức rặn của mẹ, thai nhi sẽ đi qua khung chậu của người mẹ.
Quá trình chuyển dạ được chia thành ba loại:
- Chuyển dạ đủ tháng khi tuổi thai từ tuần thứ 38 đến tuần thứ 42 (trung bình 40 tuần, là ngày dự sinh), lúc này thai nhi đã trưởng thành và có thể sống độc lập ngoài tử cung.
- Chuyển dạ non tháng khi tuổi thai từ 22 đến 37 tuần.
- Chuyển dạ trễ tháng khi tuổi thai lớn hơn 42 tuần.
Xem thêm: Quá trình sinh nở của mẹ bầu
Các dấu hiệu sắp sinh và chuyển dạ thường gặp
Theo quan niệm, quá trình mang thai 9 tháng 10 ngày từ ngày thụ tinh là đến ngày sinh, tuy nhiên, việc sinh nở thường không theo kế hoạch và bé có thể chào đời bất cứ lúc nào. Vì vậy, mẹ bầu có thể tham khảo 8 dấu hiệu sắp sinh dưới đây để chuẩn bị tâm lý, bước vào giai đoạn chuyển dạ và chuẩn bị gặp thiên thần nhỏ của mình:
1. Sa bụng dưới
Vào giai đoạn cuối thai kỳ, thai nhi sẽ di chuyển xuống khu vực xương chậu của người mẹ để chuẩn bị cho quá trình chuyển dạ. Hiện tượng này có thể xảy ra trước một vài tuần hoặc thậm chí vài giờ trước khi sắp sinh thật. Đối với trường hợp sinh con lần đầu, dấu hiệu này sẽ dễ nhận biết hơn. Tuy nhiên, đối với những mẹ bầu đã sinh con trước đây, dấu hiệu này thường mờ nhạt và chỉ rõ ràng khi bắt đầu quá trình chuyển dạ. Lúc này, thai nhi sẽ sẵn sàng chào đời với đầu quay xuống phía dưới và ở vị trí thấp.
Ở thời điểm này, đầu của thai sẽ chèn ép lên bàng quang và khiến mẹ bầu đi tiểu thường xuyên như trong 3 tháng đầu thai kỳ. Mẹ sẽ cảm thấy khó di chuyển và nặng nề hơn. Mặt khác, lúc này, mẹ sẽ cảm thấy dễ thở hơn vì bé không còn chiếm không gian phổi và giảm áp lực lên ngực.
2. Cơn gò tử cung chuyển dạ thật sự
Cơn gò tử cung chuyển dạ là một trong những dấu hiệu chuyển dạ mà mẹ bầu thường gặp. Trong suốt thai kỳ, các cơn co tử cung vẫn có thể xuất hiện nhưng không đều, không gây đau và không làm mở cổ tử cung, được gọi là cơn gò chuyển dạ giả Braxton Hicks. Quan trọng là mẹ bầu cần hiểu và nhận biết đúng dấu hiệu của cơn gò chuyển dạ thật.
Cơn co tử cung thật sự thường xuất hiện ở những tháng cuối thai kỳ với cường độ và tần suất tăng dần. Lúc này, bụng sẽ cứng lên, đau nhiều hơn và không giảm dù đã thay đổi tư thế. Tần suất cơn gò thật sự xuất hiện đều đặn hơn, khoảng 5 – 10 phút có một cơn kéo dài từ 30 – 60 giây, rồi sau đó tăng dần 2-3 phút có một cơn. Vì vậy, không khó để phân biệt giữa co thắt sinh lý và co thắt chuyển dạ.
3. Mất nút nhầy
Mất nút nhầy là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy phụ nữ mang thai bắt đầu chuyển dạ. Đây là một lượng chất nhầy dày nằm ở lỗ cổ tử cung, nhiệm vụ của nó là ngăn chặn vi khuẩn, virus và các tác nhân gây nhiễm trùng khác vào tử cung. Từ tuần thứ 37 đến tuần thứ 40 của thai kỳ, mẹ bầu sẽ thấy tiết âm đạo có màu hồng hoặc hơi đỏ, đây là hiện tượng mất nút nhầy và chuẩn bị cho quá trình chuyển dạ.
Dịch nhầy có màu sắc đậm hoặc màu hồng, có một ít máu. Đây là dấu hiệu sắp sinh và chỉ ra rằng bé sẽ chào đời trong vài ngày tới. Thời gian từ mất nút nhầy cho tới khi chuyển dạ không cố định. Một số mẹ bầu có thể chuyển dạ trong vòng vài giờ hoặc vài ngày sau khi mất nút nhầy, nhưng ở một số khác, việc chuyển dạ có thể kéo dài từ 1-2 tuần.
Nếu dịch nhầy chứa nhiều máu (giống như khi có kinh), đây có thể là dấu hiệu chuyển dạ nguy hiểm, mẹ cần đến bệnh viện ngay để được kiểm tra và điều trị kịp thời.
4. Cổ tử cung mở rộng
Trong những tuần cuối của thai kỳ, cổ tử cung nhỉnh ra và trở mỏng đi trước khi mẹ bầu chuyển dạ để bé chào đời. Bác sĩ có thể đánh giá mở cổ tử cung thông qua việc thăm khám âm đạo.
Tốc độ mở cổ tử cung của mỗi người sẽ khác nhau. Mở cổ tử cung đạt 10 cm mới được coi là mở đủ cho cuộc chuyển dạ thuận lợi. Quá trình này thường chia thành hai giai đoạn:
- Giai đoạn đầu: Cổ tử cung mở đến 3 cm, tiến triển chậm khoảng 6-8 giờ, mở 1 cm mỗi 2 giờ.
- Giai đoạn thứ hai: Cổ tử cung mở từ 3-10 cm, tiến triển nhanh, mất khoảng 7 giờ, mở 1 cm hoặc nhiều hơn mỗi giờ.
5. Mất nút nhầy
Nút nhầy là một khối chất nhầy nằm ở lỗ cổ tử cung, nơi chống lại vi khuẩn, virus và các tác nhân gây nhiễm trùng. Từ tuần thứ 37 đến tuần thứ 40 của thai kỳ, mẹ bầu có thể thấy âm đạo tiết chất nhầy hồng hoặc hơi đỏ, đây chính là dấu hiệu mất nút nhầy cổ tử cung, chuẩn bị cho quá trình chuyển dạ.
Nước nhầy có màu tối hoặc hồng, có chút máu. Đây chính là dấu hiệu sắp sinh, cho thấy bé sắp ra đời trong vài ngày tới. Tuy nhiên, thời gian từ lúc mất nút nhầy đến khi chuyển dạ không rõ ràng. Một số mẹ bầu có thể mất nút nhầy và chuyển dạ trong vài giờ, trong khi ở một số khác, quá trình chuyển dạ có thể kéo dài từ 1-2 tuần.
6. Bản năng “làm tổ”
Ở tuần cuối, mẹ bầu sẽ cảm thấy mệt mỏi như trong 3 tháng đầu thai kỳ. Lúc này, bụng lớn lên, chèn ép vào cầu đi tiểu, khiến mẹ bầu phải tiểu thường xuyên vào ban đêm, làm mất giấc ngủ. Vì vậy, hãy tận dụng mọi cơ hội để nghỉ ngơi và có đủ năng lượng cho giai đoạn quan trọng sắp tới.
Trong một số trường hợp, mẹ bầu trở nên hoạt bát, tràn đầy năng lượng và bắt đầu dọn dẹp và sắp xếp nhà cửa để chuẩn bị cho “lò ấp” của em bé. Đây có thể coi là dấu hiệu sắp sinh khi bản năng làm mẹ trỗi dậy và mẹ bầu muốn chuẩn bị mọi thứ tốt nhất để chào đón con yêu.
7. Chuột rút và đau thắt lưng
Khi sắp sinh, bạn sẽ cảm thấy những cơn chuột rút thường xuyên hơn. Đồng thời, đau ở hai bên hông và vùng thắt lưng cũng trở nên nghiêm trọng hơn, đặc biệt đối với lần đầu tiên mang thai. Đây là dấu hiệu chuyển dạ cho thấy bé sẽ sớm ra đời. Nguyên nhân của tình trạng này là các cơ và xương xung quanh xương chậu bị giãn để chuẩn bị cho quá trình chuyển dạ.
8. Giãn khớp
Trong suốt thai kỳ, hormone relaxin giúp cơ và dây chằng của mẹ bầu trở nên mềm mại và mềm dẻo hơn. Điều này giúp cho khung xương chậu mở rộng và tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình sinh. Đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể nên cha mẹ đừng lo lắng!
Khi xuất hiện dấu hiệu chuyển dạ, mẹ bầu nên làm gì?
Thực tế, ngày dự sinh chỉ là dự đoán và nhiều trường hợp không đúng như dự đoán. Do đó, khi xuất hiện dấu hiệu sắp sinh em bé, bạn cần bình tĩnh, không lo lắng và làm những việc sau:
- Đầu tiên, bạn cần đến khám thai đúng lịch để bác sĩ theo dõi và biết kịp thời hơn khi cần nhập viện. Khi đó, các bác sĩ và y tá sẽ hướng dẫn bạn chuẩn bị những vật dụng và giấy tờ cần mang theo, và hướng dẫn những dấu hiệu cần nhập viện, bạn có thể dễ dàng đăng ký lịch khám thai với bác sĩ tại bệnh viện Tâm Anh.
- Quen với cơn đau: Mọi cơn gò chuyển dạ đều gây cảm giác đau. Nhưng đây là một phần rất quan trọng và cần thiết, vì mỗi lần co thắt là bé gần đến ngày chào đời hơn.
- Kiểm soát hơi thở, thả lỏng cơ thể bằng cách thở chậm và nhẹ nhàng, giúp giảm lo âu và đau đớn.
Khi nào mẹ bầu nên liên hệ bác sĩ?
Gần đến ngày “về đích” của thai kỳ, các bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn cách tính tần suất cơn gò và thông báo về chuyển dạ, bao gồm: thời gian giữa các cơn gò và thời gian của mỗi cơn gò.
Các cơn gò nhẹ thường cách nhau từ 20 – 30 phút và chỉ gây đau ít. Sau đó, cơn gò sẽ trở nên thường xuyên hơn và cách nhau khoảng 15 phút, đau nhiều hơn. Khi đó, bạn nên đến bệnh viện ngay.
Ngoài ra, nếu có những dấu hiệu sau đây, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ:
- Có các dấu hiệu sinh non như cơn gò xuất hiện trước tuần thứ 37, chảy máu âm đạo, tiết âm đạo bất thường, đau bụng, đau vùng xương chậu hoặc đau lưng.
- Vỡ ối hoặc rò rỉ nước ối, đặc biệt nếu nước ối có màu vàng nâu hoặc xanh lục vì đây là dấu hiệu của phân su trực tiếp và có thể gây nguy hiểm cho bé khi sinh.
- Âm đạo chảy máu hoặc dịch âm đạo có máu tươi, không phải màu nâu nhạt hoặc hồng nhạt, bụng đau rất nhiều và đau liên tục hoặc có sốt.
- Cảm thấy bé hoạt động ít hơn bình thường trong bụng.
- Mắt mờ, đau đầu hoặc sưng phù cơ thể, hoặc chứng sưng phù trở nên nghiêm trọng vì đây là triệu chứng của tiền sản giật hoặc tăng huyết áp thai kỳ.
Tuy nhiên, bất kỳ lúc nào trong thai kỳ mà bạn cảm thấy lo lắng mặc dù không có các dấu hiệu trên, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám lại, tư vấn và xác định lại tình trạng thai kỳ để giảm bớt lo lắng.
Một số lưu ý
Đau đẻ có giống với đau bụng kinh hay đi ngoài không?
Thực tế, cảm giác đau đẻ giống với cảm giác đau bụng kinh hoặc đau bụng đi ngoài. Tuy nhiên, cơn đau khi chuyển dạ sẽ xuất hiện nhiều hơn, gây khó chịu hơn. Mức độ đau tăng lên rõ rệt ở vùng lưng và hông, khó chịu ở phần bụng dưới. Lúc này, em bé đè lên dây thần kinh và trực tràng, gây ra những cơn đau cực mạnh cho mẹ.
Đau bụng đi ngoài thường dễ chịu hơn là các cơn đau. Cơn đau thường tập trung ở phần hậu môn và gây khó chịu ở vị trí này. Còn cơn đau chuyển dạ sẽ xuất hiện nhiều hơn ở tử cung, gây khó chịu ở phần bụng, hông và đùi.
Các cơn đau đẻ có cảm giác như thế nào? Cách để giảm đau?
Mỗi mẹ bầu sẽ có cảm giác đau đẻ riêng và không giống nhau giữa các lần mang thai. Nhưng chung quy lại, cơn đau đẻ khiến bạn khó chịu, đau lưng, bụng dưới và có ác cảm. Một số mẹ bầu có cảm giác đau ở hai bên xương chậu và đùi, và mô tả cơn chuyển dạ như chuột rút mạnh trong kỳ kinh nguyệt hoặc những cơn đau quặn ruột khi tử cung mở rộng để cất con yêu trong lòng.
Để giảm đau, bạn có thể thực hiện những biện pháp nhỏ sau mà không cần cần dùng thuốc như: đi bộ, thực hành thở, sử dụng nhiệt độ ấm, ngâm mình trong bồn nước ấm hoặc tắm vòi sen, thư giãn bằng cách xem phim, nghe nhạc, massage, thảo luận…
Buồn nôn có phải là dấu hiệu chuyển dạ?
Có. Vào tháng thứ ba cuối cùng, nếu bạn cảm thấy bụng căng cứng và thường xuyên buồn nôn, có thể bạn sẽ sớm chuyển dạ. Điều này xảy ra vì sự phát triển của thai nhi làm tử cung chen vào hệ tiêu hóa, gây ra cảm giác buồn nôn. Đây cũng là một dấu hiệu sắp sinh.
Không có dấu hiệu chuyển dạ, phải làm gì gần ngày dự sinh?
Ngày dự sinh chỉ là dự kiến và không phải bé nào cũng sẽ chào đời vào ngày dự sinh. Đôi khi bé có thể chào đời sớm hoặc muộn 1-2 tuần so với ngày dự sinh. Trong trường hợp gần tới giai đoạn “vượt cạn” (tuần 40-42), nhưng không có dấu hiệu đẻ, bạn nên đến gặp bác sĩ thai kỳ theo lịch hẹn để xem xét tim thai, nước ối, nhau thai… để phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường và can thiệp kịp thời để hạn chế các biến chứng có thể xảy ra.
Ngoài các cuộc siêu âm thai định kỳ, bắt đầu từ tuần thứ 40, nếu gần ngày sinh mà không có dấu hiệu rõ ràng, bạn nên khám thai 2-3 ngày một lần.
Dấu hiệu sắp sinh thường xuất hiện từ tuần thứ 37 của thai kỳ, việc nhận biết và hiểu rõ các biểu hiện sắp chuyển dạ sẽ giúp mẹ bầu chuẩn bị tâm lý thoải mái nhất để “vượt cạn” an toàn. Hãy mang đầy đủ giấy tờ và các vật dụng cần thiết để chuẩn bị cho quá trình sinh bé yêu của bạn!