Trong giao tiếp, có những từ ngữ vùng miền mà chúng ta đôi khi không hiểu nếu chưa tiếp xúc trước đó. Vùng miền Trung từ Nghệ An đến Huế có những từ ngữ nghe rất lạ nhưng lại dễ thương khi nghe nhiều. Các từ như “mô, tê, chi, răng, rứa” là ví dụ điển hình. Vậy rứa là gì? Tiếng Huế nói “rứa” là gì? Hãy cùng tìm hiểu dưới đây nhé!
Tìm hiểu nghĩa của từ “rứa” trong tiếng Việt
Rứa là gì?
Rứa là một từ trong tiếng Việt, thông thường từ “rứa” không có ý nghĩa cụ thể. Tuy nhiên, ở miền Trung, người ta sử dụng “rứa” cuối câu hỏi hoặc câu cảm thán để làm nổi bật câu từ hơn. Ví dụ:
- “Đi mô rứa?” có nghĩa là “Đi đâu vậy?”
- “Chi rứa?” có nghĩa là “Sao vậy?”
- “Đẹp rứa?” có nghĩa là “Đẹp vậy?”
Từ “rứa” có thể hiểu là thay thế cho từ “thế” hoặc “vậy” trong ngôn ngữ phổ thông. Vì vậy, khi giao tiếp bằng tiếng miền Trung, bạn có thể hiểu “rứa” = “thế” = “vậy”.
Nguồn gốc của từ “rứa”
Như đã đề cập trước đó, từ “rứa” có nguồn gốc từ các tỉnh miền Trung như Huế, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Ngãi,… Có nhiều người tự hỏi “tại sao những người bạn miền Trung của họ không nói từ này?”. Đó là vì “rứa” hay các từ như “mô, tê, răng, rứa” là các ngôn ngữ địa phương chỉ được sử dụng trong khu vực đó. Khi giao tiếp với người ngoài, họ sẽ sử dụng các từ ngữ phổ thông để người đối diện hiểu những gì họ nói.
Từ “rứa” được sử dụng trong giao tiếp như thế nào?
Người miền Trung sử dụng từ “rứa” trong giao tiếp hàng ngày, trong khi người Bắc và Nam thấy lạ khi nghe các từ như “mô, tê, răng, rứa”. Từ “rứa” thường xuất hiện trong các câu và đoạn giao tiếp ở những khu vực của họ.
Ví dụ, ở Huế, Nghệ An, Hà Tĩnh, người ta hỏi nhau “Cháu ở mô rứa” có nghĩa là “Cháu ở đâu vậy?”. Đây chỉ là những câu hỏi thông thường. Bạn chỉ cần thay “rứa” bằng “thế” hoặc “vậy” và “mô” bằng “đâu” để hiểu câu nói đó.
Ngoài việc tìm hiểu về từ “rứa”, bạn cũng có thể muốn tìm hiểu về những từ ngữ địa phương khác để hiểu người dân ở đây nói gì. Vì trong câu giao tiếp, còn có các từ như “răng, mô, tê, chi,…”.
- Từ “răng” thường được sử dụng cùng với từ “rứa”. Ví dụ: “răng rứa?” có nghĩa là “sao vậy?” hoặc “sao thế?”. Ta có thể hiểu từ “răng” là “sao”.
- Từ “mô” cũng thường xuất hiện trong các câu giao tiếp ở đây. Ví dụ: “mô răng rứa?” có nghĩa là “đâu sao vậy?”. Từ “mô” có nghĩa là “đâu”, được dùng để hỏi địa chỉ hoặc địa điểm.
- Từ “chi” cũng có nghĩa tương tự từ “răng”, có thể hiểu là “sao” hoặc “gì”. Ví dụ: “Chi mà đẹp rứa” có nghĩa là “Sao mà đẹp vậy?”; “Có chi mô mà, đừng ngại” có nghĩa là “Có gì đâu, đừng ngại”.
- Từ “tê” cũng chỉ địa điểm hoặc hướng. “Tê” tương đương với “kia”. Ví dụ: “Nó ở bên tê tề” = “Nó ở bên kia kìa”,…
Khi bạn hiểu được những từ này, khi giao tiếp với người miền Trung sẽ dễ hiểu họ nói gì hơn. Dần dà, bạn sẽ hiểu tự nhiên mà không cần phải thay từ.
Giải nghĩa các cụm từ có “rứa” khác
Người cùng quê hương miền Trung khi nói chuyện với nhau thường sử dụng từ “rứa” và các cụm từ liên quan, khiến những người khác không hiểu. Họ còn nói “chúng mày nói chuyện với nhau như chim hót”. Vì vậy, những cụm từ này trở thành các cụm từ “Hot” và được tìm kiếm nhiều.
Gan rứa là gì?
Trong giao tiếp, người miền Trung sử dụng ngôn ngữ phổ thông. Tuy nhiên, đôi khi họ bất chợt nói một vài từ như “Gan rứa”. “Gan” có nghĩa là dũng cảm, mạnh mẽ,… “Rứa” đã được định nghĩa ở trên là “thế”, “vậy”.
- “Gan rứa” có nghĩa là “Dũng cảm thế?”
- “Gan rứa” có nghĩa là “Gan dạ vậy?”
- “Gan rứa” cũng có thể hiểu là “Lì vậy?”
Ví dụ: “Sao mi gan rứa?” có nghĩa là người nói đang hỏi “Sao mày gan dạ vậy?”
Mần răng lại rứa là gì?
Cụm từ “mần răng lại rứa” là một câu hỏi, gần như tất cả các từ trong cụm này đều là từ ngữ địa phương. Vì vậy, người nghe khó hiểu. Tuy nhiên, cụm từ này có nghĩa:
- Cụm từ “mần răng lại rứa” có nghĩa là “Làm sao lại thế?”
- Cụm từ “mần răng lại rứa” có nghĩa là “Bị làm sao vậy?”
- Cụm từ “mần răng lại rứa” có nghĩa tương tự là “Tại sao lại vậy?”
Ví dụ: “Mần răng mà mi lại không chịu học rứa con hè?”. Câu này có nghĩa là: “Tại sao mà con không chịu học hành vậy?”
Chắc rứa là gì?
Cụm từ “chắc rứa” là một câu trả lời, thể hiện sự khẳng định về một vấn đề đang được thảo luận. Cụm từ này có nghĩa đơn giản.
- “Chắc rứa” có nghĩa là “Chắc là vậy”
- “Chắc rứa” có nghĩa là “Có lẽ là thế”
- “Chắc rứa” có nghĩa là “Đúng vậy”
Ví dụ trong một đoạn hội thoại:
Lan: Ê, mày hình như là nhà trường quyết định cho sinh viên nghỉ tết sớm đấy!
Hoa: Chắc rứa! Tao cũng đã đọc bài viết đăng trên bản tin rồi.
(Chắc là vậy, tao cũng thấy có bài viết đăng lên bản tin rồi)
Kinh rứa là gì?
Cụm từ “kinh rứa” là một câu cảm thán, thể hiện sự ngạc nhiên. “Kinh” ở đây có nghĩa là “ghê”, “ghê gớm”, “đáng sợ” tuỳ hoàn cảnh.
- Cụm từ “kinh rứa” có nghĩa là “ghê vậy” hoặc “ghê thế”
- Cụm từ “kinh rứa” có nghĩa là “ghê gớm vậy”
- Cụm từ “kinh rứa” có nghĩa là “đáng sợ thế”
Ví dụ: Khi xem một bộ phim kinh dị, một người có thể nói “Thằng đó nhìn kinh rứa!” có nghĩa là “Thằng kia nhìn đáng sợ thế!”.
Trên đây là những thông tin giải đáp về rứa là gì? và cách sử dụng từ “rứa” trong giao tiếp. Hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về cách người bản địa miền Trung giao tiếp hằng ngày với từ “rứa”. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về các từ ngữ địa phương khác, hãy để lại comment để chúng tôi hỗ trợ bạn nhé!