Trong mọi dự án phần mềm, mô hình phát triển đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định hướng đi và chất lượng sản phẩm cuối cùng. Tùy thuộc vào yêu cầu của từng dự án, nhóm phát triển sẽ lựa chọn một mô hình phát triển phần mềm phù hợp với phương pháp làm việc của công ty.
Dưới đây là bài viết So sánh các mô hình phát triển phần mềm hiện nay để giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về chúng.
Có 4 mô hình phát triển phần mềm phổ biến: mô hình thác nước (Waterfall model), mô hình chữ V (V model), mô hình Agile và quy trình Scrum.
1. Mô hình thác nước (Waterfall model)
Mô hình thác nước được xem là mô hình phát triển phần mềm đầu tiên được sử dụng. Mô hình này áp dụng theo tính tuần tự của các giai đoạn phát triển phần mềm; mỗi giai đoạn chỉ bắt đầu sau khi giai đoạn trước đã hoàn thành. Do tính chất này, mỗi giai đoạn của mô hình thác nước phải được xác định chính xác.
Ưu điểm:
- Dễ sử dụng, dễ tiếp cận.
- Các giai đoạn và hoạt động được xác định rõ ràng.
- Xác nhận ở từng giai đoạn, đảm bảo phát hiện sớm các lỗi.
Nhược điểm:
- Rất khó để quay lại giai đoạn đã hoàn thành.
- Ít tính linh hoạt và khó điều chỉnh.
2. Mô hình chữ V (V model)
Mô hình chữ V là một quy trình phát triển phần mềm phổ biến, được sử dụng nhiều trong các công ty sản xuất phần mềm. Khi áp dụng mô hình chữ V, quy trình phát triển phần mềm được chia thành 2 giai đoạn tiến hành song song: Phát triển và Kiểm thử. Việc kiểm thử được thực hiện ngay từ giai đoạn lấy yêu cầu, giúp phát hiện lỗi ngay từ đầu. Mô hình chữ V chỉ phù hợp với các dự án có yêu cầu rõ ràng và có kiến thức về công nghệ phần mềm và các công cụ được sử dụng.
Ưu điểm:
- Quy trình phát triển và quản lý có tính tổ chức và hệ thống.
- Tốt cho các dự án vừa và nhỏ.
- Kiểm tra bắt đầu từ đầu phát triển, từ đó xác định rõ yêu cầu.
- Dễ dàng quản lý vì mục tiêu và mục tiêu của mỗi giai đoạn được xác định rõ ràng.
Nhược điểm:
- Không phù hợp với các dự án lớn và phức tạp.
- Không phù hợp nếu yêu cầu thay đổi thường xuyên.
- Không có phần mềm hoạt động trung gian.
- Không có phân tích rủi ro, có tính rủi ro.
3. Mô hình xoắn ốc (Spiral model)
Mô hình xoắn ốc là quy trình phát triển phần mềm tập trung vào quản lý rủi ro cho các dự án phần mềm. Mô hình này tập trung vào phân tích rủi ro của dự án, bắt đầu từ yêu cầu/thiết kế và kết thúc với việc khách hàng kiểm tra tiến độ từng giai đoạn. Mô hình xoắn ốc là cách tiếp cận thực tế để phát triển các sản phẩm phần mềm quy mô lớn. Ngoài ra, nhà phát triển và khách hàng có thể hiểu rõ hơn và đối phó với rủi ro ở mỗi giai đoạn phát triển.
Ưu điểm:
- Kết hợp các tính năng tốt của nhiều mô hình phát triển khác nhau.
- Dễ dàng theo dõi và quản lý dự án.
- Phù hợp với các dự án có xu hướng thay đổi để giảm rủi ro.
- Dự đoán thời hạn và chi phí gần với thực tế.
Nhược điểm:
- Kỷ luật phân tích rủi ro tốn kém, phù hợp với dự án lớn với nguồn tài chính dồi dào.
- Yêu cầu thay đổi thường xuyên dẫn đến vòng lặp vô hạn, cần chuyên gia phân tích rủi ro.
4. Mô hình Agile và quy trình Scrum
Mô hình Agile và quy trình Scrum đang trở thành xu hướng phát triển phần mềm trong thời gian gần đây.
a. Mô hình Agile
Mô hình Agile được tạo ra dựa trên 2 mô hình: Lặp lại và Tăng dần. Nó có thể được áp dụng cho bất kỳ dự án nào, nhưng yêu cầu sự tham gia và tương tác của khách hàng. Agile được sử dụng khi khách hàng yêu cầu có các chức năng sẵn sàng trong khoảng thời gian ngắn như 3 – 4 tuần.
Ưu điểm:
- Giảm thời gian để tận dụng các tính năng của hệ thống.
- Tạo ra phần mềm chất lượng cao trong thời gian ngắn nhất và sự hài lòng của khách hàng.
Nhược điểm:
- Phụ thuộc vào kỹ năng của nhà phát triển phần mềm.
- Tài liệu được tạo ra sau giai đoạn phát triển.
- Yêu cầu một nhóm có kinh nghiệm.
b. Quy trình Scrum
Scrum là một khung quản lý dự án được sử dụng rộng rãi từ dự án đơn giản với nhóm nhỏ cho đến dự án phức tạp với hàng trăm thành viên. Scrum cũng phù hợp với các dự án có khung thời gian cố định.
Trong Scrum, công việc được chia thành các giai đoạn gọi là Sprint. Mỗi Sprint kéo dài từ 1 đến 4 tuần, không quá một tháng. Sprint bắt đầu bằng việc lên kế hoạch và sau đó thực hiện mã code và kiểm thử. Cuối Sprint là một sản phẩm hoàn chỉnh có thể trình diễn và sử dụng.
5. Câu hỏi thường gặp
5.1. Phương pháp Scrum là gì?
Scrum là một khung quản lý dự án nhẹ có thể được sử dụng để kiểm soát các dự án lặp đi lặp lại và gia tăng. Trong Scrum, chủ sở hữu sản phẩm làm việc với nhóm để xác định và ưu tiên chức năng hệ thống. Product backlog là danh sách các nhiệm vụ cần hoàn thành để cung cấp một hệ thống phần mềm hoạt động thành công – bao gồm sửa lỗi, tính năng và yêu cầu phi chức năng. Sau khi sản phẩm được xác định, không có chức năng bổ sung nào được thêm vào trừ khi nhóm tương ứng thực hiện.
5.2. Phương pháp lập trình cực đoan (XP) là gì?
Lập trình cực đoan là một cách tiếp cận có kỷ luật tập trung vào tốc độ và phân phối liên tục. Nó tăng cường sự tham gia của khách hàng, vòng lặp phản hồi nhanh chóng, lập kế hoạch và thử nghiệm liên tục và làm việc nhóm. Phần mềm được phân phối đều – thường là từ 1 đến 3 tuần. Mục tiêu là cải thiện chất lượng và khả năng đáp ứng của phần mềm trong bối cảnh yêu cầu thay đổi của khách hàng.
5.3. Phương pháp Kanban là gì?
Kanban là một phương pháp quản lý quy trình làm việc trực quan cho phép nhóm quản lý việc tạo ra sản phẩm một cách chủ động – tập trung vào phân phối liên tục – mà không làm gia tăng căng thẳng trong vòng đời phát triển phần mềm. Nó trở nên phổ biến trong các nhóm sử dụng phương pháp phát triển phần mềm Lean.
Trên đây là nội dung về So sánh các mô hình phát triển phần mềm hiện nay do ACC cung cấp. Nếu bạn có thắc mắc trong quá trình tìm hiểu, hãy truy cập website https://accgroup.vn/ để được tư vấn và hỗ trợ.