Thành Tuyền là một trong những nữ ca sĩ nổi tiếng nhất trong dòng nhạc vàng. Cô có một chất giọng đặc biệt và cách biểu diễn riêng biệt, khi nghe tiếng hát của cô, không thể nào lẫn vào ai khác được. Thành Tuyền có phong cách bạch thanh, giọng cao vút, ngân nga và trầm bổng.
Cô là chị cả trong một gia đình nghèo ở Đà Lạt, có tổng cộng 16 người con. Mặc dù gia đình khó khăn, nhưng Thành Tuyền vẫn cố gắng học giỏi để mơ ước tro thành cô giáo. Tuy nhiên, từ nhỏ, Như Mai (tên thật của Thành Tuyền) đã có đam mê và tài năng về ca hát. Vì vậy, khi cô mới lên trung học vào năm 1959, cô đã giành được giải Thần đồng Đà Lạt với ca khúc “Nắng Đẹp Miền Nam” của nhạc sĩ Lam Phương.
Trong những năm đầu thập kỷ 1960, trong khi còn đi học, Thành Tuyền được nhận vào hát tại đài phát thanh và học nhạc lý sơ cấp từ một cậu hướng dẫn âm nhạc. Trong một lần thu thanh ca khúc “Vọng gác đêm sương” của nhạc sĩ Mạnh Phát, cô đã được nhạc sĩ này nghe thấy và nhận ra tiềm năng của cô, và sau đó nói với nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông – giám đốc hãng đĩa Continental.
Thanh Tuyền trở thành học trò của nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông và sau đó là của nhạc sĩ Mạnh Phát. Cả hai nhạc sĩ này đã hết lòng hỗ trợ và giúp đỡ Thành Tuyền trở thành một danh ca nhạc vàng danh tiếng trong hơn nửa thế kỷ qua.
Rời bỏ quê hương Đà Lạt, Thành Tuyền đến sống ở Sài Gòn với vợ chồng nhạc sĩ Mạnh Phát – Minh Diệu để học nhạc và bắt đầu sự nghiệp ca hát.
Ca khúc đầu tiên mà Thành Tuyền thu âm là “Dấu Chân Kỷ Niệm” (do nhạc sĩ Mạnh Phát sáng tác), ngay lập tức để lại ấn tượng mạnh trong lòng khán giả. Cô cũng có mặt lần đầu tiên trong một chương trình nhạc của nhạc sĩ Phạm Mạnh Cương trên đài truyền hình và tiếp tục tham gia nhiều chương trình khác.
Click để nghe Thanh Tuyền hát “Dấu Chân Kỷ Niệm”
Mặc dù là học trò của Nguyễn Văn Đông và ký hợp đồng độc quyền với hãng đĩa Sơn Ca và Continental của nhạc sĩ này, Thành Tuyền vẫn được phép hát cho các hãng đĩa khác. Đặc biệt, từ năm 1966, cô bắt đầu hợp tác với hãng đĩa Ái Nhạc và Hãng Đĩa Việt Nam, tên tuổi của Thành Tuyền trở nên nổi tiếng với rất nhiều ca khúc ăn khách, đặc biệt là “Đà Lạt Hoàng Hôn” và “Nỗi Buồn Hoa Phượng”, những bài hát đã khẳng định tên tuổi và vị trí của cô trong lòng công chúng.
Vào năm 18 tuổi (1966), Thành Tuyền đã trở thành một tên tuổi sáng giá trong làng nhạc Sài Gòn, nhưng cô chỉ thu âm và biểu diễn cho đài phát thanh. Sau đó, cô mới đủ tuổi biểu diễn ở các quán bar và tham gia biểu diễn tại các vũ trường như Tự Do, Maxim’s… Ở thời điểm đỉnh cao của sự nghiệp, Thành Tuyền nói rằng cô biểu diễn ở 6 quán nhạc mỗi đêm.
Từ năm 1967 – 1968, Thành Tuyền bắt đầu biểu diễn song ca cùng ca sĩ Chế Linh và trở thành một hình ảnh được yêu thích, trở thành đôi song ca nhạc vàng ưa thích nhất từ trước đến nay. Được hai người thầy là nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông và Mạnh Phát ghép đôi, thu âm “Hái Hoa Rừng Cho Em” của nhạc sĩ Trương Hoàng Xuân trong đĩa nhựa Continental đã là bước đầu tiên Chế Linh – Thành Tuyền biểu diễn và thành công vượt xa mong đợi. Sau đó, các hãng đĩa khác đã tiếp tục khai thác cặp đôi này qua hàng loạt ca khúc như “Con Đường Xưa Em Đi”, “Phút Cuối”, “Tình Bơ Vơ”…
Click để nghe Chế Linh và Thanh Tuyền hát “Hái Hoa Rừng Cho Em”
Năm 1970, Thành Tuyền được trao 2 giải Kim Khánh, gồm nữ ca sĩ được yêu thích nhất và album được yêu thích nhất, do khán thính giả bình chọn trên báo Trắng Đen. Từ năm 1972 – 1974, Thành Tuyền liên tục được bình chọn là nữ ca sĩ ăn khách nhất theo ý kiến độc giả của báo Trắng Đen.
Năm 1968, Thành Tuyền lên xe hoa và không biểu diễn ở quán bar nữa, chỉ tập trung vào việc thu âm.
Năm 1970, Trung Tâm Thúy Nga phát hành băng đầu tiên mang tên “Tiếng Hát Thành Tuyền 1” và đạt được thành công ngoài sức tưởng tượng, là băng nhạc bán chạy nhất thời điểm đó.
Sau thành công của băng nhạc “Tiếng Hát Thành Tuyền 1”, Thành Tuyền thu âm “Tiếng Hát Thành Tuyền 2” để phát hành cho Hãng Đĩa Việt Nam. Hãng Đĩa Việt Nam tiếp tục mời Thành Tuyền thu âm “Tiếng Hát Thành Tuyền 3” và “Tiếng Hát Thành Tuyền 4” cho đến năm 1975.
Click để nghe băng nhạc “Tiếng Hát Thành Tuyền” – một trong những băng nhạc vàng bán chạy nhất thập kỷ 1970
Khi đang ở đỉnh cao vinh quang và sự nghiệp rực rỡ, cuộc đời của Thành Tuyền đổi chiều vào năm 1975. Chồng của cô trốn đi trước, để lại cô với 3 đứa con nhỏ (6 tuổi, 3 tuổi và 1 tháng tuổi) và hứa sẽ định cư và chuẩn bị cho cả gia đình trước khi đón cô và 3 đứa con sang Mỹ.
Trong suốt 3 năm đó, chồng cô không liên lạc. Thành Tuyền sống trong lo lắng rằng chồng có thể không vượt qua những cơn bão trên biển. Nhưng thực tế, ông ta có cuộc sống ổn định tại Mỹ. Trong khi ở lại Việt Nam, Thành Tuyền sống một cuộc sống thiếu thốn, phải đảm nhận cả vai trò cha lẫn vai trò mẹ. Cuộc sống trở nên khó khăn hơn khi Thành Tuyền trở thành ca sĩ trong đoàn Kim Cương.
Vào năm 1978, Thành Tuyền quyết định đi cố trú tại Mỹ. Cô đã tị nạn trên đảo Pulau Bidong trong 1 năm trước khi sang Hoa Kỳ vào năm 1979. Tại đây, cô đã tìm kiếm và gặp lại chồng cũ, nhưng anh ta đã có gia đình mới. Sau đó, Thành Tuyền tiếp tục bước đi với một người đàn ông đã giúp đỡ cô trong suốt những năm khó khăn sau năm 1975, cũng là người đã giúp đỡ cô đưa con cái sang Mỹ.
Thành Tuyền có tổng cộng bốn người con, bao gồm 3 người con với chồng đầu và một người con với chồng hiện tại. Trong số đó, chỉ có con gái thứ ba Shayla là theo nghiệp của mẹ, cô từng là ca sĩ độc quyền của trung tâm Asia. Con trai cả của cô là Don Nguyễn và là chồng của nữ nghệ sĩ cải lương Ngọc Huyền.
Hiện tại, dù đã trên 70 tuổi nhưng danh ca Thành Tuyền vẫn biểu diễn live một cách xuất sắc và tiếp tục sống với đam mê ca hát, một sự nghiệp đã gắn bó với cô suốt hơn nửa thế kỷ qua. Điều này đã thực hiện được nhờ sự ủng hộ và hỗ trợ không ngừng từ người chồng đứng sau sân khấu. Thành Tuyền từng chia sẻ: “Anh vừa là bạn đời, vừa là người thầy mà tôi không thể làm quên. Mặc dù không phải là nghệ sĩ, anh có kiến thức và luôn đưa ra ý kiến khi tôi có bài hát mới”.
Trong chuyến về Việt Nam năm 2016, Thành Tuyền chia sẻ về cuộc sống viên mãn của mình sau nhiều năm trải qua thăng trầm:
Tôi có một cuộc sống viên mãn, không còn lo lắng nữa. Những ngày cuối đời bây giờ là phần thưởng cho những nỗ lực trước đây. Tôi cảm thấy mình đã “quá may mắn”, chỉ có thể được thêm mà thôi. Trên thế giới này, không có gì tồn tại mãi mãi, đó là quy luật, vì vậy tôi trân trọng từng giây phút. Hát cho khán giả được một giây phút nào thì đó là niềm vui lớn đối với tôi.
Hiện tại, Thành Tuyền và chồng đang sống tại Mỹ. Khi không biểu diễn, hai người dành thời gian cho việc nấu ăn, làm vườn và thưởng thức cuộc sống đơn giản và hạnh phúc.
Một số hình ảnh hiện tại của Thành Tuyền:
Một số hình ảnh đẹp của Thành Tuyền trước năm 1975:
Đông Kha – chuyenxua.net