1. Ý nghĩa của việc thi hành pháp luật
Theo cơ sở khoa học và thực tiễn pháp luật tại Việt Nam, khái niệm thi hành pháp luật có nhiều định nghĩa khác nhau. Theo nguồn tài liệu giảng dạy ở các trường đào tạo, thi hành pháp luật là một trong bốn hình thức thực hiện pháp luật. Thi hành pháp luật là hành vi thực tế và hợp pháp, được các chủ thể pháp luật thực hiện để thực hiện các quy định pháp luật, đưa vào cuộc sống hàng ngày và trở thành những hành vi được công nhận là hợp pháp.
Theo Wikipedia, thi hành pháp luật là hệ thống mà một số thành viên của xã hội hành động để thực hiện pháp luật bằng cách khám phá, ngăn chặn, phục hồi, hoặc trừng phạt những người vi phạm luật lệ và các quy tắc xã hội. Điều này thường áp dụng cho những người tham gia trực tiếp vào tuần tra, giám sát để ngăn chặn và khám phá hoạt động tội phạm.
Ngoài quan điểm trên, nhiều nhà nghiên cứu luật khác lại cho rằng thi hành pháp luật là biến các quy định pháp luật thành hành vi của các chủ thể và là công đoạn tiếp nối quá trình xây dựng pháp luật.
2. Phân biệt các hình thức thực hiện pháp luật:
Hiện nay, thực hiện pháp luật được chia thành 04 hình thức:
– Tuân thủ pháp luật: Chủ thể không thực hiện những hành vi được quy định cấm.
– Thi hành pháp luật: Chủ thể chủ động thực hiện nghĩa vụ được quy định bởi pháp luật.
– Sử dụng pháp luật: Các cơ quan nhà nước có thẩm quyền tổ chức cho các chủ thể khác thực hiện quyền và nghĩa vụ pháp luật.
– Áp dụng pháp luật: Các chủ thể lựa chọn thực hiện những quy định pháp luật có liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
3. Các hình thức pháp luật phổ biến:
Có 03 hình thức pháp luật phổ biến:
– Pháp luật tập quán: Là những tập quán được Nhà nước thừa nhận và thực hiện bằng cưỡng chế Nhà nước.
– Án lệ pháp luật: Là hình thức pháp luật hình thành từ hoạt động xét xử của Toà án và được thừa nhận bởi Hội đồng Thẩm phán có thẩm quyền.
– Văn bản quy phạm pháp luật: Là những văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành để kiểm soát và điều chỉnh các quan hệ xã hội, bảo đảm trật tự ổn định.
Thực hiện pháp luật là một yếu tố quan trọng trong sự phát triển và ổn định của xã hội. Việc thực hiện pháp luật đòi hỏi sự tuân thủ và chấp hành nghiêm ngặt các quy định pháp luật.
* Căn cứ pháp lý:
– Hiến pháp năm 2013;
– Bộ luật dân sự năm 2015;
– Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi và bổ sung năm 2017.