Vào cuối thế kỷ XIX, Nhật Bản, cùng với các quốc gia châu Á khác, đã phải đối mặt với sự xâm lược của các nước phương Tây. Năm 1853, quân đội Mỹ đã sử dụng vũ khí để uy hiếp Nhật Bản. Sau đó, các nước mạnh khác như Anh, Pháp, Nga và Hà Lan cũng có ý định xâm lược Nhật Bản nhưng không thành công. Tại sao Nhật Bản không phải là một thuộc địa? Hãy cùng Phương Nam 24h tìm hiểu xem Nhật Bản đã làm gì để bảo vệ chủ quyền và độc lập của mình.
Bối cảnh Nhật Bản vào cuối thế kỷ XIX
Từ năm 1603 đến năm 1868, Nhật Bản có một chế độ cai trị được gọi là Mạc phủ, do các quân chủ Tokugawa quản lý. Chế độ này tồn tại nhiều sai sót, gây sốc và dẫn đến các cuộc nổi dậy dân chủ. Vào ngày 8 tháng 7 năm 1853, quân đội Mỹ đã sử dụng vũ khí để đe dọa vịnh Edo và yêu cầu Nhật Bản mở cửa cho các nước phương Tây. Trong những năm sau đó, sau một loạt các hiệp ước bất bình đẳng với Mỹ, Nhật Bản phải đối mặt với sức ép từ các lực lượng thù địch trong và ngoài nước. Năm 1867, Thiên hoàng Minh Trị (Mutsuhito) kế vị cha làm vua khi chỉ mới 15 tuổi. Vào thời điểm này, Thiên hoàng chỉ là một công cụ do phe phản đối Mạc phủ sử dụng. Sau khi lật đổ chế độ Mạc phủ, các quý tộc nắm giữ quyền lực đã cải cách đất nước theo hướng Tư bản. Sau đó, Thiên hoàng Minh Trị đã đứng lên để giành lại quyền lực và tiến hành cuộc cải cách Minh Trị, xóa bỏ chế độ phong kiến Nhật Bản.
Tại sao Nhật Bản không bị xâm lược?
Cuộc cải cách Minh Trị Duy Tân đã tạo ra tiền đề cho sự phát triển của Nhật Bản theo con đường đế quốc và Tư bản, mở rộng lợi ích ra ngoài. Cuộc cải cách này đã được thực hiện trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội, quân sự và giáo dục. Cụ thể:
Về kinh tế:
– Thống nhất chính sách tiền tệ.
– Loại bỏ độc quyền đất nông nghiệp.
– Phát triển kinh tế Tư bản ở nông thôn.
– Tập trung vào xây dựng cơ sở hạ tầng để phục vụ cho cuộc sống của người dân (đường, cầu, hệ thống thông tin liên lạc, …).
– Xây dựng các nhà máy công nghiệp.
– Thực hiện quyền tự do buôn bán và di chuyển.
– Mở cửa giao thương với các quốc gia ngoại vi.
Về chính trị:
– Loại bỏ hệ thống nông giai cấp.
– Đưa quý tộc và tư sản thành phần nắm quyền.
– Ban hành hiến pháp đầu tiên của Nhật Bản và xây dựng chế độ quân chủ lập hiến.
– Loại bỏ hệ thống lãnh thổ cũ và thay thế bằng các đơn vị quản lý chính phủ tỉnh do chính phủ trung ương điều khiển.
Về xã hội:
Tuyên bố “tất cả mọi người đều bình đẳng”, không phân biệt đối xử giữa các giai cấp.
Về quân sự:
– Tổ chức quân đội theo mô hình phương Tây.
– Thực hiện nghĩa vụ quân sự và loại bỏ chế độ trung bình.
– Phát triển công nghiệp đóng tàu và sản xuất vũ khí.
– Mời giảng viên quân sự từ nước ngoài để giảng dạy.
Về giáo dục:
– Thiết lập các trường đại học chuyên ngành.
– Mời giảng viên từ nước ngoài để giảng dạy.
– Đưa khoa học, công nghệ vào giảng dạy bắt buộc.
– Gửi những học sinh giỏi đi du học ở phương Tây.
– Thực hiện mô hình quản lý trường học theo mô hình phương Tây, cho phép mở trường tư.
Kết quả là vào cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX, Nhật Bản trở thành một quốc gia công nghiệp và tư bản mạnh mẽ nhất châu Á. Sau đó, quốc gia này đã tiến hành các cuộc xâm lược thuộc địa khác. Bên cạnh đó, thông qua việc mở cửa giao thiệp với phương Tây, Nhật Bản đã học được nhiều công nghệ tiên tiến và phát triển quan hệ với họ. Do đó, các nước khác đã phải điều chỉnh kế hoạch và ngừng ý định xâm lược Nhật Bản.
Trên đây là lý do vì sao Nhật Bản không bị xâm lược và tránh khỏi việc trở thành thuộc địa. Đội ngũ biên tập viên của chúng tôi hy vọng rằng sau khi đọc bài viết này, bạn đã có cái nhìn rõ hơn về lịch sử của đất nước tươi đẹp được biết đến như xứ sở hoa anh đào.